Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Ciechanowie

POSTANOWIENIE

Dnia 12 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Grzelak
Protokolant Aleksandra Czaplicka

po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2016 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z wniosku J. J. (1)

z udziałem Gminy G., J. R. i A. J.

o zasiedzenie

postanawia:

I wniosek oddalić;

II nakazać ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od wnioskodawczyni J. J. (1) kwotę 267,00 zł ( dwieście sześćdziesiąt siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania orzeczonych postanowieniami z dnia 20 stycznia 2016 r. oraz 12 lipca 2016 r.

Sygn. akt I Ns 422/15

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni J. J. (1) złożyła wniosek o stwierdzenie, że z dniem 21 lutego 2010 r. nabyła przez zasiedzenie własność lokalu mieszkalnego położonym w budynku mieszkalnym na nieruchomości w G. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...).

Uczestnicy postępowania J. R. i A. J. przyłączyli się do wniosku.

Uczestnik postępowania Gmina G. nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Zabudowana działka położona w G. oznaczona numerem ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha stanowi obecnie własność Gminy G.. Dla nieruchomość, w skład której wchodzi przedmiotowa działka Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę Wieczystą KW (...) ( wypis z rejestru gruntów wraz z mapą i wykazem zmian gruntowych k. 43 – 47, odpis z księgi wieczystej k. 17 - 18 ).

Na działce znajduje się budynek mieszkalny, w którym znajduje się kilka lokali mieszkalnych, każde posiadające odrębne wejście bezpośrednio z działki, oraz pomieszczenie gospodarcze, podzielone pomiędzy posiadaczy lokali mieszkalnych do korzystania. Poprzednio budynek ten stanowił zlewnię mleka. J. J. (1) zajmuje lokal mieszkalny o powierzchni 48 m ², składający się z dwóch pokoi, kuchni, łazienki i sieni. Wejście do lokalu zajmowanego przez J. J. (1) znajduje się w szczycie budynku mieszkalnego w kierunku C. ( protokół oględzin wraz ze zdjęciami k. 72 – 83 ).

Działka stała się własnością Gminy G. na podstawie decyzji komunalizacyjnej (...). Poprzednim właścicielem budynku była Spółdzielnia (...) w G. ( bezsporne ).

J. J. (1) jest obecnie wdową. Jej mąż K. J. zmarł dnia 17 kwietnia 2007 r. K. J. miał troje dzieci: J. R., A. J. i Z. J., który zmarł bezdzietnie. Nie toczyło się postępowanie spadkowe po K. J. ( bezsporne ).

J. J. (1) była pracownikiem Spółdzielni (...) w G.. Pracowała jako księgowa. Otrzymała mieszkanie ze Spółdzielni (...) w budynku zlewni mleka. Zamieszkała tam z rodziną 26 lutego 1969 r. W Spółdzielni (...) w G. pracowała do 1974 r. J. remontowali mieszkanie, założyli centralne ogrzewanie, wymienili okna i drzwi. Nie płacili czynszu do spółdzielni mleczarskiej i nie płacą go również Gminie G.. Początkowo płacili ryczałt za wodę doprowadzoną ze Spółdzielni. Za wodę na podstawie liczników zaczęli płacić po podłączeniu do wodociągu ( zeznania świadków R. K. k. 55, S. Ś. k. 55 – 56, zeznanie wnioskodawczyni k. 91, zeznania uczestników postępowania J. R. k. 92 i A. J. k. 92 ).

Lokal mieszkalny zajmowany przez J. J. (1) nie stanowi nieruchomości lokalowej tzn. lokalu będącego przedmiotem prawa odrębnego od własności gruntu ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dokumentów, a w szczególności wypisu z rejestru gruntów wraz z mapą i wykazem zmian gruntowych ( k. 43 – 47 ), odpisu z księgi wieczystej ( k. 17 - 18 ), protokołu oględzin wraz ze zdjęciami ( k. 72 – 83 ), zeznań świadków R. K. ( k. 55 ) i S. Ś. ( k. 55 – 56 ), zeznanie wnioskodawczyni ( k. 91 ) oraz zeznań uczestników postępowania J. R. ( k. 92 ) i A. J. ( k. 92 ).

W ocenie Sądu, powyższe dowody stanowią spójną i logiczną całość. zeznania powołanych powyżej świadków potwierdzają fakt posiadania nieruchomości przez wnioskodawczynię J. J. (1) i jej męża od 1969 r.

Sąd oddalił wniosek J. J. (1) o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego w zakresie budownictwa na okoliczność czy zajmowany przez nią lokal mieszkalny jest lokalem samodzielnym. Motywy oddalenie wniosku zostaną omówione w dalszej części uzasadnienia.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z obecnie obowiązującym przepisem art. 172 § 1 kc, posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze ( zasiedzenie ). Natomiast § 2 tegoż artykułu stanowi, iż po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Art. 172 kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym przed 1 października 1990 r. przewidywał krótsze terminy zasiedzenia: odpowiednio 10 lat dla posiadacza samoistnego w dobrej wierze i 20 lat dla posiadacza samoistnego w złej wierze.

Zasiedzenie polega więc na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Podstawową funkcją zasiedzenia jest eliminacja długotrwałej rozbieżności między faktycznym wykonywaniem uprawnień właścicielskich a formalnoprawnym stanem własności, co przyczynia się do ustabilizowania i uporządkowania stosunków społecznych pod względem prawnym.

Nabycie własności w drodze zasiedzenia zostało uzależnione od spełnienia następujących przesłanek: władania nieruchomością jako posiadacz samoistny, upływu ustawowego terminu oraz dobrej lub złej wiary posiadacza.

W tym ogólnym zestawieniu naczelną przesłanką zasiedzenia jest posiadanie samoistne nieruchomości. Można tu odnieść się do pojęcia zawartego w definicyjnej normie art. 336 kc. Zgodnie z tym przepisem, posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel. Oczywiście w kontekście zasiedzenia mamy na uwadze posiadanie samoistne nie poparte jeszcze tytułem ( prawem ) własności.

Należy wskazać, iż stan posiadania współtworzą: 1) fizyczny element ( corpus ) władania rzeczą oraz 2 ) intelektualny element zamiaru ( animus ) władania rzeczą dla siebie ( animus rem sibi habendi ). W przypadku posiadania samoistnego mamy na uwadze animus domini ( posiadacz samoistny włada rzeczą „jak właściciel” ). Praktycznie zaś wypada kierować się – przy ustalaniu charakteru posiadania – manifestowanym na zewnątrz wobec otoczenia zachowaniem posiadacza ( Kodeks cywilny. Komentarz. J. Ignatowicz - t. I, Warszawa 1972, s. 770 ). Według zewnętrznych znamion zachowania posiadacza można oceniać zarówno corpus jak też animus possidendi. Istotne znaczenie ma również rozpoznanie zdarzenia stanowiącego źródło nabycia posiadania. Wespół z dalszym zachowaniem posiadacza, manifestowanym na zewnątrz, pozwala określać rodzaj posiadania.

W ocenie Sądu, w świetle ustalonego stanu faktycznego należy uznać, że J. J. (1), od dnia 26 lutego 1969 r. wraz z mężem K. J., władała samoistnie lokalem mieszkalnym, w którym zamieszkuje, w sposób samoistny. Tak też była postrzegana przez otoczenie, przez swych sąsiadów, znajomych.

Wskazać jednak należy, że lokal mieszkalny zajmowany przez wnioskodawczynię i jej męża nie stanowi, co bezsporne, nieruchomości lokalowej tzn. lokalu będącego przedmiotem prawa odrębnego od własności gruntu. Lokal ten stanowi jedynie fizycznie wydzieloną część budynku mieszkalnego położonego na działce nr (...) w G.. Nie stanowi natomiast samodzielnego lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali ( art. 2 ust. 1 cyt. ustawy ). Zgodnie bowiem z art. 46 § 1 kc, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności ( grunty ), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zarówno judykatura, jak i doktryna uznają za dopuszczalne nabycie w drodze zasiedzenia prawa własności lokalu mieszkalnego stanowiącego przedmiot odrębnej własności lokali. Nieruchomość lokalową można zasiedzieć jedynie w całości. Zasiedzieć można własność lokalu tylko wtedy, gdy uprzednio została ona ustanowiona, zatem nie można zasiedzieć lokali niewyodrębnionych, nawet samodzielnych ( postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1980 r. w sprawie III CRN 45/80, z dnia 26 października 1993 r. w sprawie II CRN 116/93 ), w tym także udziału we własności takiego lokalu, zasiedzenie dotyczy bowiem wszelkich nieruchomości, nie tylko gruntowych. Jak wskazano powyżej, dopuszczalność zasiedzenia dotyczy tylko już ustanowionej odrębnej własności lokalu, samo bowiem powstanie tego prawa wymaga zawarcia umowy i konstytutywnego wpisu do księgi wieczystej lub - obok wpisu - jednostronnej czynności prawnej właściciela lokalu, dotyczącej ustanowienia własności lokalu. Judykatura uznaje za dopuszczalne także zasiedzenie odrębnej własności lokalu w rezultacie faktycznego podziału większego lokalu, stanowiącego przedmiot odrębnej własności, na mniejsze samodzielne lokale ( uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 1989 r. w sprawie III CZP 14/89 ). A zatem brak wyodrębnienia prawnego lokalu mieszkalnego uniemożliwia nabycie własności lokalu będącego częścią budynku w drodze zasiedzenia, chociażby lokal miał wszelkie cechy samodzielności, a także spełnione byłyby wszystkie przesłanki niezbędne do zasiedzenia. Z uwagi na tryb ustanowienia odrębnej własności lokalu brak jest jakichkolwiek podstaw do jego ustanowienia w toku sprawy o zasiedzenie. Stwierdzenie nawet, że lokal stanowi samodzielny lokal mieszkalny w rozumieniu przepisu art. 2 ust.1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, nie jest równoważne z ustanowieniem odrębnej własności lokalu mieszkalnego w rozumieniu przepisów tejże ustawy, a zatem nie jest dopuszczalne stwierdzenie jego zasiedzenia, przy spełnieniu przesłanek samoistnego posiadania i czasu jego trwania. W postanowieniu z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie III CSK 66/10, Sąd Najwyższy podkreślił, że stosunki prawne w przestrzeni nad gruntem, stanowiącym wyłączną własność jednej osoby, muszą być tożsame z prawem do gruntu. Długoletnie samoistne posiadanie rzeczy nieruchomej ( nieruchomości ) prowadzi do nabycia własności tej nieruchomości przez zasiedzenie. Jednakże budynki i lokale mogą być przedmiotem posiadania w zakresie prawa własności, o tyle o ile stanowią odrębne nieruchomości w rozumieniu art. 46 kc. Jeżeli zaś stanowią część składową gruntu, mogą być przedmiotem posiadania w zakresie innego prawa ( np. najmu, użyczenia ).

W związku z powyższym brak jest podsatw do uwzględnienia wniosku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do art. 520 § 1 kpc, zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sąd nakazał ściągnąć od wnioskodawczyni J. J. (1) kwotę 267,00 zł tytułem uzupełnienia kosztów postępowania poniesionych tymczasowo z sum budżetowych, orzeczonych postanowieniami z dnia 20 stycznia 2016 r. oraz 12 lipca 2016 r., stosownie do art. 113 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.