Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Ciechanowie

UZASADNIENIE

Powód P. B. wniósł w dniu 10 lutego 2021 r. pozew przeciwko (...) S.A. w W., żądając zasądzenia na swoją rzecz kwoty 2.976,60 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 lipca 2020 r. do dnia zapłaty. Wnosił ponadto o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że wskutek kolizji drogowej, która miała miejsce w dniu 10 maja 2020 r., poszkodowany M. F., nie mogąc korzystać z uszkodzonego wówczas samochodu, skorzystał z jego oferty najmu pojazdu zastępczego. Pozwany winien więc pokryć koszty tego najmu. Wyjaśnił jednocześnie, że poszkodowany zbył przedmiotową wierzytelność na jego rzecz, domaga się więc dopłaty do przyznanego już odszkodowania, tj. kwoty 2.976,60 zł.

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nie kwestionował co do zasady swej odpowiedzialności za skutki zdarzenia z 10 maja 2020 r., ale negował wysokość żądanego odszkodowania, w tym wysokość stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego i długość najmu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 10 maja 2020 r. doszło do kolizji drogowej, wskutek której uszkodzony został samochód marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), należący do M. F.. Samochód sprawcy kolizji objęty był w dacie tego zdarzenia ochroną ubezpieczeniową w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez (...) S.A. w W..

bezsporne

Uszkodzenia samochodu F. (...) uniemożliwiały dalsze poruszanie się nim.

bezsporne

Następnego dnia po zdarzeniu, tj. 11 maja 2020 r. poszkodowany M. F. zgłosił szkodę (...) S.A. Dokonał tego drogą telefoniczną, za pośrednictwem infolinii ubezpieczyciela. W czasie zgłoszenia konsultantka infolinii zapytała poszkodowanego, czy na czas naprawy jest mu potrzebny pojazd zastępczy, na co odpowiedział, że nie jest. Wskazała przy tym, aby w razie zmiany zdania zadzwonił pod numer kontaktowy ubezpieczyciela. Poinformowała go także o obowiązku współdziałania z ubezpieczycielem, aby nie doszło do powiększenia rozmiarów szkody.

dowód : zeznania świadka M. F. (k. 111-112 00:07:02-00:23:44) i akta szkody nr (...) (nagranie zgłoszenia szkody - płyta CD k. 48)

Tego samego dnia poszkodowany M. F. skontaktował się z osobą, która odholowywała jego uszkodzony samochód. Osoba ta przedstawiła mu ofertę najmu samochodu zastępczego powoda P. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. B. NO.1 w W.. W efekcie pomiędzy M. F. a P. B. doszło do zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego. Na mocy tej umowy poszkodowanemu M. F. został udostępniony do korzystania samochód zastępczy T. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Ponadto strony w/w umowy najmu zawarły umowę cesji wierzytelności, na mocy której najemca (cedent), w celu zwolnienia się z obowiązku zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, przelał na rzecz wynajmującego (cesjonariusza) wierzytelność obejmującą zwrot kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego – przysługującą cedentowi wobec podmiotu ponoszącego odpowiedzialność za szkodę komunikacyjną w samochodzie F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) z dnia 10 maja 2020 r.

dowód : zeznania świadka M. F. (k. 111-112 00:07:02-00:23:44), umowa najmu auta zastępczego z dnia 11 maja 2020 r. (k. 18) i umowa cesji wierzytelności z dnia 11 maja 2020 r. (k. 23)

Poszkodowany M. F. korzystał z pojazdu zastępczego, w ramach umowy najmu zawartej z powodem P. B., w okresie od 11 maja 2020 r. do 25 maja 2020 r., co obejmowało 14 dni najmu. Na należne wynagrodzenie złożył się czynsz najmu obliczony według stawki 246,00 zł brutto (200,00 zł netto) za 1 dzień, co dało łącznie kwotę 3.444,00 zł brutto. Taka też należność została wskazana na fakturze VAT numer (...) z dnia 28 maja 2020 r.

dowód : zeznania świadka M. F. (k. 111-112 00:07:02-00:23:44), umowa najmu auta zastępczego z dnia 11 maja 2020 r. (k. 18) i faktura VAT (k. 22)

(...) S.A., decyzją z dnia 15 maja 2020 r., uznał, że z uwagi na nieopłacalność naprawy uszkodzonego samochodu F. (...), szkoda ma charakter szkody całkowitej. Jednocześnie poinformowano M. F. o wysokości przyznanego odszkodowanie, ustalając je na kwotę 12.100,00 zł. Została ona mu wypłacona w dniu 18 maja 2020 r. Poszkodowany nie kwestionował wysokości przyznanego odszkodowania.

dowód : zeznania świadka M. F. (k. 111-112 00:07:02-00:23:44), decyzja ubezpieczyciela o uznaniu szkody za szkodę całkowitą z dnia 15 maja 2020 r. (k. 15), decyzja ubezpieczyciela o przyznaniu odszkodowania z dnia 15 maja 2020 r. (k. 16) i potwierdzenie przelewu (k. 17)

Pismem z dnia 29 maja 2020 r. P. B. wystąpił do (...) S.A. w W. o pokrycie kosztów wynajęcia poszkodowanemu M. F. samochodu zastępczego, domagając się zapłaty kwoty 3.444,00 zł w terminie 30 dni od dnia otrzymania tego wezwania. W dniu 2 czerwca 2020 r. (...) S.A. przyznało P. B. odszkodowanie z tego tytułu w wysokości 467,40 zł. Ubezpieczyciel uznał za uzasadniony okres 4 dni najmu pojazdu zastępczego, przyjmując do rozliczenia stawkę 95,00 zł netto za dobę, albowiem proponował zorganizowanie wynajmu pojazdu zastępczego za taką właśnie stawkę.

dowód : wezwanie P. B. z dnia 29 maja 2020 r. (k. 24-24verte) i decyzja (...) S.A. o przyznaniu odszkodowania z dnia 2 czerwca 2020 r. (k. 25)

Uszkodzony samochód F. (...) jest zaliczany do klasy C samochodów osobowych. Średnie stawki czynszu najmu samochodów klasy C na rynku lokalnym obejmującym miejscowości odległe nie dalej niż 100 km od miejsca zamieszkania poszkodowanego, w maju 2020 r. kształtowały się średnio na poziomie 140,00 zł netto za dobę (najwyższa stawka wynosiła 216,00 zł netto za dobę, a najniższa – 82,00 zł netto za dobę). Z kolei średnie stawki czynszu najmu samochodów klasy C na rynku lokalnym obejmującym C. oraz pobliskie miejscowości tj. M., P. i P., w maju 2020 r. kształtowały się na poziomie 145,00 zł netto za dobę (najwyższa wynosiła 180,00 zł netto za dobę, a najniższa – 120,00 zł netto za dobę). Przy czym wypożyczalnie z w/w terenu dysponują pojedynczymi pojazdami tej klasy i wymagana jest wcześniejsze ich rezerwacja.

dowód : opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i wyceny wartości pojazdów R. C. (k. 130-139) oraz jego opinie uzupełniające (k. 159-163 i k. 178-179)

Zasadniczo okoliczności tej sprawy nie były sporne. Szczegółowych ustaleń sąd dokonał na podstawie – niekwestionowanych przez żadną ze stron i nie budzących zastrzeżeń sądu – zeznań świadka M. F. i dokumentów przedłożonych przez strony. Poziom dobowych stawek czynszu najmu pojazdów zastępczych w okresie, kiedy poszkodowany korzystał z samochodu zaoferowanego mu przez powoda, sąd ustalił na podstawie opinii biegłego R. C., w tym jego opinii uzupełniających. Po uzupełnieniu przez biegłego nieścisłości i po dodatkowych ustaleniach odnoszących się do rynku lokalnego, dalszych zastrzeżeń i wątpliwości strony nie zgłaszały.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Na wstępie zaznaczyć należy, że żadna ze stron nie kwestionowała potrzeby korzystania przez poszkodowanego M. F. z samochodu zastępczego, jak również tego, że wydatki na ten cel winny być zrekompensowane w ramach odpowiedzialności cywilnej posiadacza (kierującego) pojazdem mechanicznym, będącego sprawcą zdarzenia, co przekłada się na odpowiedzialność ubezpieczyciela (odpowiedzialność gwarancyjną), wynikającą z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tego pojazdu.

Odpowiedzialność ta wynika oczywiście z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Przy czym w sprawie niniejszej wierzytelność przysługująca z tego tytułu poszkodowanemu M. F. została skutecznie przeniesiona na powoda P. B., stosownie do art. 509 k.c.

Pozwany (...) S.A. w W. zasady i podstawy swej odpowiedzialności nie kwestionował.

Uznał nawet w części roszczenie powoda stanowiące koszty wynajmu pojazdu zastępczego i wypłacił mu, jeszcze przed wniesieniem niniejszego pozwu, kwotę 467,40 zł, przyjmując, że w niniejszej sprawie uzasadnionym było korzystanie z auta zastępczego tylko przez 4 dni, a właściwa stawka czynszu winna wynosić 116,85 zł brutto (95,00 zł netto).

Spór dotyczył więc przyjętej przez powoda dobowej stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego i okresu najmu.

W ocenie sądu w pełni uzasadnione są argumenty strony powodowej co do zasadności trwania najmu pojazdu zastępczego przez okres 14 dni. W tym zakresie stanowisko pozwanego i sposób wyliczenia przez niego okresu, w którym poszkodowany mógł korzystać z pojazdu zastępczego, nie ma racjonalnych podstaw.

Szkoda miała przecież miejsce – co jest niesporne – 10 maja 2020 r. Natomiast jej zgłoszenie miało miejsce 11 maja 2020 r.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych S.A. w W. podjął zaś decyzję o przyznaniu odszkodowania w dniu 15 maja 2020 r. Odszkodowanie zostało natomiast wypłacone 18 maja 2020 r.

Dalej powinno się uwzględnić okres przynajmniej jeszcze 7 dni, niezbędny dla podjęcia kolejnych kroków zmierzających do nabycia lub zorganizowania innego pojazdu w miejsce uszkodzonego. Ten dodatkowy okres 7 dni upływał zaś 25 maja 2020 r.

Mamy tu więc do czynienia bezsprzecznie z okresem 14 dni, trwającym nieprzerwanie od 11 maja 2020 r. do 25 maja 2020 r., w którym korzystanie z pojazdu zastępczego przez poszkodowanego było w pełni uzasadnione. Słusznym było więc żądanie powoda, by uwzględnić 14-dniowy okres najmu pojazdu zastępczego.

Wskazać tu należy, że ten okres po wypłacie odszkodowania ma charakter ocenny i w zależności od okoliczności może trwać krócej lub dłużej niż 7 dni. Niemniej w tej sprawie brak jest uzasadnionych podstaw do skrócenia tego okresu.

Zasadnym jest natomiast zarzut pozwanego o zawyżeniu w okolicznościach tej sprawy stawki dobowej czynszu najmu pojazdu zastępczego.

Nie ulega wątpliwości, że ubezpieczyciel po pierwsze – zaproponował poszkodowanemu możliwość skorzystania z pojazdu zastępczego, a po drugie – pouczył go, iż winien współdziałać w zakresie likwidacji szkody, by ograniczyć jej rozmiary. To wynika wprost z zarejestrowanej rozmowy z poszkodowanym.

W tej sytuacji wiążącą dla ustalenia wysokości odszkodowania winna być stawka zaproponowana przez ubezpieczyciela, a więc 95,00 zł netto, co daje 116,85 zł brutto. Dodatkowo tylko należy nadmienić, że była to stawka, która mieściła się w przedziale stawek obowiązujących na rynku, co wprost wynika z opinii biegłego. Kształtuje się tylko nieco poniżej średniej z rynku obejmującego miejscowości odległe nie dalej niż 100 km od miejsca zamieszkania poszkodowanego. Z kolei stawka, który ustalił powód znacząco wykracza poza średnią rynkową. Co więcej ustalenie tej stawki tak naprawdę bez negocjacji z poszkodowanym, który nie był tym w ogóle zainteresowany, bo miał zapewnienie, że nie poniesie jakichkolwiek kosztów z tego tytułu, oznacza, że nie jest ona stawką rynkową i nie może być podstawą wyliczenia odszkodowania.

Poszkodowany M. F. nie skorzystał z propozycji ubezpieczyciela, do czego oczywiście miał prawo. Wybrał ofertę powoda i zbył na jego rzecz przysługującą mu z tego tytułu w stosunku do ubezpieczyciela wierzytelność. Jednak, aby uznać poniesione przez niego koszty z tytułu wynajęcia samochodu zastępczego za celowe (wyższe od zaproponowanej przez ubezpieczyciela), jego następca prawny powinien wykazać, że najem tego pojazdu (po tej wyższej stawce) był z jakiegokolwiek powodu bardziej celowy czy ekonomicznie uzasadniony.

Sąd stoi bowiem na stanowisku, że wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowane przez ubezpieczyciela są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. sygn. akt III CZP 20/17).

Strona powodowa – a to na niej w tym wypadku spoczywał ciężar dowodu – nie podołała obowiązkowi wykazania tej okoliczności.

Poszkodowany M. F. – co sam wskazał w swych zeznaniach – nie miał szczególnych potrzeb w zakresie korzystania z samochodu zastępczego. Był on mu potrzebny do bieżących, zwykłych czynności, takich jak zawiezienie dzieci do szkoły. Tym samym pojazd mu udostępniony nie musiał spełniać jakichś szczególnych parametrów technicznych, a umowa najmu nie wymagała szczególnych, ponadnormatywnych zasad korzystania z samochodu zastępczego.

Bezwzględnie poszkodowany winien dążyć do zmniejszenia rozmiarów szkody. Skorzystanie zaś przez niego z oferty powoda doprowadziło do zwiększenia stawki czynszu i zawyżenia kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego, choć miał możliwość skorzystania z tańszej oferty najmu pojazdu zastępczego, adekwatnej do swych potrzeb. Wskazać przy tym raz jeszcze należy, że stawka zaproponowana przez ubezpieczyciela nie odbiegała znacząco od średnich stawek obowiązujących w tym czasie na rynku lokalnym.

Mając powyższe na uwadze, sąd nie znalazł podstaw do uznania za miarodajną dobową stawkę przyjętą do rozliczenia przez powoda. Uznał w tym przypadku, że właściwą i ekonomicznie uzasadnioną jest stawka z propozycji przedstawionej przez (...) S.A. w W., a więc 116,85 zł brutto (95,00 zł netto) za 1 dzień najmu samochodu klasy C.

Reasumując, w okolicznościach niniejszej sprawy zasadny był 14-dniowy okres najmu pojazdu zastępczego, a adekwatną i usprawiedliwioną dla potrzeb ustalenia odszkodowania, była stawka dobowa wynajmu pojazdu zastępczego w wysokości 116,85 zł brutto. Daje to więc kwotę 1.635,90 zł (14 x 116,85 zł = 1.635,90 zł).

W związku z tym, że (...) S.A. przyznało i wypłaciło powodowi w ramach odszkodowania, tytułem pokrycia kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, jedynie 467,40 zł, należy mu się dopłata w wysokości 1.168,50 zł (1.635,90 zł – 467,40 zł = 1.168,50 zł).

Mając powyższe na uwadze, sąd w pkt 1 wyroku zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. B. kwotę 1.168,50 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 2 lipca 2020 r. do dnia zapłaty.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Powód P. B. już w piśmie z dnia 29 maja 2020 r. wystąpił do (...) S.A. w W. o pokrycie kosztów wynajęcia poszkodowanemu M. F. samochodu zastępczego, domagając się zapłaty kwoty 3.444,00 zł w terminie 30 dni od dnia otrzymania tego wezwania. W dniu 2 czerwca 2020 r. (...) S.A. przyznało P. B. odszkodowanie z tego tytułu, ale tylko w wysokości 467,40 zł. Zasadnym jest więc przyjęcie, że z dniem 2 lipca 2020 r. (wskazanym w pozwie) pozwany pozostawał w zwłoce z zapłatą pozostałej części roszczenia. Dlatego też odsetki zostały zasądzone – zgodnie z żądaniem pozwu – od dnia 2 lipca 2020 r.

Mając zaś na uwadze, że przyznanie wyższego odszkodowania w tej sytuacji nie było zasadne, sąd w pozostałej części, a więc ponad zasądzoną w pkt 1 wyroku kwotę, powództwo oddalił, o czym rozstrzygnął w pkt 2 wyroku.

Dalej sąd rozstrzygnął o kosztach procesu. Zgodnie z art. 100 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Powód wygrał ten proces w 39%. Powództwo o zapłatę dotyczyło bowiem kwoty 2.976,60 zł, a zasądzono jedynie 1.168,50 zł, czyli 39% dochodzonej w pozwie kwoty. Tym samym koszty procesu należało stosunkowo rozdzielić. Powód poniósł koszty procesu w łącznej wysokości 1.717,00 zł, na które złożyły się opłata sądowa od pozwu w kwocie 200,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 900,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł i koszty opinii, pokrytej z zaliczki uiszczonej przez powoda, w wysokości 600,00 zł (k. 119).

Pozwany poniósł zaś koszty procesu w łącznej wysokości 1.517,00 zł, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 900,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł i koszty opinii, pokrytej z zaliczki uiszczonej przez pozwanego, w wysokości 600,00 zł (k. 120).

Łączne koszty procesu wyniosły więc 3.234,00 zł. Powód poniósł 1.717,00 zł, a zgodnie z wynikiem tego procesu powinien ponieść 1.972,74 zł, bo przegrał tę sprawę w 61%. Z kolei strona pozwana poniosła 1.517,00 zł kosztów procesu, a zgodnie z wynikiem sprawy przegrała ją w 39%, a zatem powinna ponieść 39% ogółu kosztów tj. kwotę 1.261,26 zł.

W związku z tym sąd w pkt 3 wyroku zasądził od powoda P. B. na rzecz pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 255,74 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, ponieważ poniósł on o 255,74 zł mniej kosztów niż powinien, a pozwany za dużo o tę właśnie kwotę.

Uwzględniając natomiast to, że zaliczka uiszczona przez strony na poczet przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego nie wystarczyła na pokrycie wynagrodzenia przyznanego biegłemu (k. 183), pozostałą część, a więc kwotę 95,61 zł należało ściągnąć od stron w takim stosunku, w jakim odpowiednio wygrali / przegrali tę sprawę.

W związku z tym w pkt 4 i 5 wyroku, sąd nakazał ściągnąć od powoda P. B. kwotę 58,32 zł (61% niepokrytych wydatków), a od pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 37,29 zł (39% niepokrytych wydatków).

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.