Treść orzeczenia I C 1689/19 - P ortal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Ciechanowie

I C 1689/19 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Ciechanowie z 2020-01-23

Sygn. akt I C 1689/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Lidia Grzelak

Protokolant sądowy Monika Goryszewska

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2020 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) Szpitalowi Wojewódzkiemu w C.

o zapłatę 5347,84 zł

I zasądza od pozwanego (...) Szpitala Wojewódzkiego w C. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 5347,84 zł ( pięć tysięcy trzysta czterdzieści siedem złotych osiemdziesiąt cztery grosze ) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanego (...) Szpitala Wojewódzkiego w C. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 2067,00 zł ( dwa tysiące sześćdziesiąt siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 1817,00 zł ( jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia Lidia Grzelak

Sygn. akt I C 1689/19

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2019 r. ( data stempla operatora pocztowego ) powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniósł pozew przeciwko (...) Szpitalowi Wojewódzkiemu w C., żądając zasądzenia na swoją rzecz kwoty 5347,84 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Powód wnosił ponadto o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Nakazem zapłaty z dnia 12 września 2019 r. wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 1444/19 Sąd Rejonowy w Ciechanowie uwzględnił roszczenie powoda w całości.

Pozwany (...) Szpital Wojewódzki w C. złożył w ustawowym terminie sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, na postawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, (...) Szpital Wojewódzki w C. oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarli umowy:

- nr (...) z dnia 7 sierpnia 2017 r., której przedmiotem była dostawa preparatów myjących i dezynfekujących,

- nr (...) z dnia 16 października 2017 r., której przedmiotem była dostawa sprzętu medycznego jednorazowego użytku,

- nr (...) z dnia 2 stycznia 2018 r., której przedmiotem była dostawa leków do apteki szpitalnej.

Zgodnie z umowami nr (...) Szpital zobowiązany był zapłacić cenę za dostarczony towar w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury VAT; w umowie nr (...) termin zapłaty wynosił 60 dni ( bezsporne ).

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. dostarczył zamówione towary, a następnie wystawił z tego tytułu faktury VAT, które zostały przez szpital zapłacone z opóźnieniem:

- faktura VAT (...) z dnia 12 lutego 2018 r. z terminem płatności 14 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 14 lutego 2018 r. z terminem płatności 16 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 16 stycznia 2018 r. z terminem płatności 17 marca 2018 r., zapłacona w dniu 21 września 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 15 lutego 2018 r. z terminem płatności 17 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 17 stycznia 2018 r. z terminem płatności 18 marca 2018 r., zapłacona w dniu 21 września 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 16 lutego 2018 r. z terminem płatności 18 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 19 lutego 2018 r. z terminem płatności 21 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 20 lutego 2018 r. z terminem płatności 22 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 21 lutego 2018 r. z terminem płatności 23 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 22 lutego 2018 r. z terminem płatności 24 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 23 lutego 2018 r. z terminem płatności 25 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 26 lutego 2018 r. z terminem płatności 28 marca 2018 r., zapłacona w dniu 6 lipca 2018 r.;

- faktura VAT (...) z dnia 27 lutego 2018 r. z terminem płatności 29 marca 2018 r., zapłacona w dniu 21 września 2018 r. ( bezsporne ).

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. pismem z dnia 25 września 2018 r. wezwał (...) Szpital Wojewódzki w C. do zapłaty m. im. rekompensaty za koszty odzyskiwania należności ustalonej stosownie do przepisów ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych ( obecnie od 1 stycznia 2020 r. – ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ), ustalając wysokość rekompensaty na równowartość kwoty 1280 euro tj. po 40 euro w odniesieniu do każdej faktury opłaconej z opóźnieniem ( bezsporne ).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie jest bezsporny. Roszczenie zostało oparte na dokumentach, tj. zawartych umowach dotyczących dostawy towarów oraz fakturach VAT. Pozwany nie negował zapłaty należności z tytułu poszczególnych faktur z opóźnieniem. Pozwany szpital podnosił jedynie, że ewentualna rekompensata powinna dotyczyć każdej z trzech umów, a nie każdej wystawionej przez powoda faktury w ramach wskazanych umów.

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że strony niniejszego procesu łączyły trzy umowy dostawy zawarte w dniach 7 sierpnia 2017 r., 16 października 2017 r. oraz 2 stycznia 2018 r.

Zgodnie z art. 605 kc, przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzecz i do zapłacenia ceny.

W sprawie niniejszej bezspornym było, iż dostawca spełnił swój obowiązek i dostarczył preparaty myjące i dezynfekujące, sprzęt medyczny jednorazowego użytku oraz leki zgodnie z zamówieniem szpitala, zaś odbiorca – szpital odebrał te rzeczy, lecz nie zapłacił ceny w terminach ustalonych zgodnie z tymi umowami. Zapłata należności nastąpiła z opóźnieniem, w dwóch terminach: 6 lipca 2018 r. oraz 21 września 2018 r.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie znajdują zastosowanie przepisy ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ( przed 1 stycznia 2020 r. – ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych ).

Zgodnie z art. 4 cytowanej ustawy transakcją handlową w rozumieniu ustawy jest umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. Zakresem ustawy objęte są zatem umowy zawierane w związku z wykonywaną przez strony tych umów działalnością, w których obowiązek zapłaty stanowi ekwiwalent świadczenia niepieniężnego w rozumieniu przepisu art. 487 § 2 kc, którym to świadczeniem niepieniężnym jest dostarczenie towaru lub świadczenie usług. Dodatkowo ustawodawca w przepisie art. 2 ustawy sformułował katalog podmiotów, które powinny być stronami transakcji handlowych, aby do tych transakcji mogły znaleźć zastosowani postanowienia umowy.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 - 3 powołanej ustawy, stosują się ją do transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są:

1) przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców;

2) podmioty prowadzące działalność, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;

3)podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych.

Przepisy ustawy mają zatem zastosowanie do obu stron niniejszego procesu. Mając zatem na uwadze, że strony w niniejsze sprawie są podmiotami, które mogą być wyłącznymi stronami transakcji handlowych, w związku z prowadzoną przez siebie działalnością, i zawarły umowę, której przedmiotem było odpłatne dostarczenie towaru należało uznać, że w niniejszej sprawie znajdowały zastosowanie przepisy powołanej ustawy.

Odnosząc się do roszczenia powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w zakresie żądania zapłaty kwoty 5347,84 zł tytułem rekompensaty stanowiącej równowartość zryczałtowanego odszkodowania w kwocie 40 euro przeliczonego po średnim kursie ogłoszonym przez NBP ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne ujęte w fakturze VAT stało się wymagalne, wskazać należy, że w ocenie Sądu, zasługuje na uwzględnienie.

Powód domaga się zapłaty rekompensaty z tytułu opóźnienie w zapłacie należności wynikających ze wskazanych powyżej faktur. Okoliczność zapłaty należności z opóźnieniem, jak też okres tego opóźnienia są pomiędzy stronami bezsporne.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ( w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2020 r. ) wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, równowartość kwoty 40,00 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Stosownie zaś do ust. 3 art. 10 cyt. ustawy, uprawnienie do kwoty, o której mowa w ust. 1, przysługuje od transakcji handlowej, z zastrzeżeniem art. 11 ust. 2 pkt 2. Zgodnie natomiast z art. 11 ust. 1 i 2 cyt. ustawyinformacje o jednostce, strony transakcji handlowej mogą ustalić w umowie harmonogram spełnienia świadczenia pieniężnego w częściach, pod warunkiem że ustalenie takie nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela. Jeżeli strony transakcji handlowej ustaliły w umowie, że świadczenie pieniężne będzie spełniane w częściach, uprawnienie do:

1) odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1,

2) kwoty, o której mowa w art. 10 ust. 1, oraz zwrotu poniesionych kosztów odzyskiwania należności, o których mowa w art. 10 ust. 2

- przysługuje w stosunku do każdej niezapłaconej części.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że świadczenie między stronami mogło być spełniane częściami i sukcesywnie, w zależności od składanego zamówienia, w oparciu o dostarczane faktury VAT odpowiadające częściowemu zamówieniu. Tym samym rekompensata za koszty odzyskiwania należności przysługuje od każdego świadczenia częściowego objętego fakturą VAT. Podkreślenia wymaga, że obie strony zgodziły się na taki sposób uregulowania zobowiązania, a konsekwencją powyższego jest możliwość dochodzenia przez powoda roszczenia 40 euro z tytułu każdej nieopłaconej faktury. Mając na względzie zasadę swobody umów i kształtowania wzajemnych stosunków prawnych między stronami, należy uznać, że roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie.

Sąd podziela pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015 r. w sprawie III CZP 94/15, zgodnie z którym, rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione. Roszczenie o rekompensatę w wysokości 40 euro powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy. W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy podkreślił, że art. 10 cyt. ustawy przewiduje sankcję, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. W takiej sytuacji wierzycielowi przysługuje nie tylko roszczenie o zapłatę odsetek, przewidziane w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1 ustawy, ale dodatkowo równowartość kwoty 40 euro jako rekompensata za koszty odzyskiwania należności. Przewidziane w art. 10 ustawy uprawnienie wierzyciela jest oderwane od spełnienia przez niego dodatkowych warunków, poza tym że spełnił swoje świadczenie oraz nabył prawo do żądania odsetek. Jest to uprawnienie, które nie zależy od tego, czy wierzyciel poniósł w konkretnej sytuacji jakikolwiek uszczerbek związany z spełnieniem przez dłużnika jego świadczenia z opóźnieniem. Celem tej regulacji nie jest rekompensata wierzycielowi kosztów, jakie poniósł w związku z dochodzeniem należności odnoszących się do konkretnej transakcji, lecz skłonienie dłużnika do zapłaty w terminach określonych w ustawie oraz dyrektywie (...), stanowiącej podstawę jej wprowadzenia do prawa polskiego. Skoro zaś celem tej dyrektywy jest zwalczanie opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, to uprawnienie do żądania od dłużnika zryczałtowanego zwrotu kosztów odzyskiwania należności należy postrzegać jako jeden ze środków służących realizacji tego celu. Podobnie jak obowiązek zapłaty odsetek nie jest związany z koniecznością wykazywania, że wierzyciel poniósł szkodę i że niewykonanie świadczenia w terminie było spowodowane okolicznościami, za które dłużnik ponosił odpowiedzialność, także obowiązek zapłaty równowartości 40 euro nie jest zależny od tych okoliczności. Sąd Najwyższy podkreślił, że mając na względzie dolegliwość dla dłużnika takiej sankcji, do sądu orzekającego w sprawach o przyznanie równowartości 40 euro należy zbadanie, czy w okolicznościach konkretnej sprawy wierzyciel nie nadużył przyznanego mu prawa ( art. 5 kc ).

W ocenie Sądu, pozwany Szpital, nie regulując należności w terminie, sam narusza zasady współżycia społecznego, nie może zatem korzystać z ochrony wynikającej z art. 5 kc. Stwierdzić bowiem należy, że to niesumiennie i oczywiście niewłaściwe postępowanie pozwanego szpitala doprowadziło do zainicjowania procesu i powstania związanych z nim kosztów, przy uwzględnieniu, że wysokości należności wynikających z poszczególnych faktur nie były znaczne. Pozwany, z uwagi na swoje postępowanie, nie zasługuje więc na potraktowanie go w uprzywilejowany sposób, a w rezultacie na zwolnienie go z obowiązku zapłaty rekompensaty przeciwnikowi. Podkreślić należy, że w zawartych umowach zagwarantowano dokonywanie przez powoda sukcesywnych dostaw, co zabezpieczono możliwością nałożenia na dostawcę kar umownych. Pozwany podniósł, że powodem nieuregulowania przez niego w terminie zobowiązań jest brak wystarczających środków finansowych a nie brak jego dobrej woli w spłacaniu zobowiązań. Wskazać jednak należy, że obie strony procesu w chwili zawarcia umów i powstania zobowiązania były profesjonalistami stale zajmującymi się tego typu działalnością. Pozwany szpital, zamawiając u powoda produkty, znając swoje możliwości finansowe i ograniczenia wynikające z refundowanego sytemu zapłaty za udzielane świadczenia, obowiązany był tak ukształtować stosunek zobowiązaniowy z powodem, aby uwzględniał on realia w zakresie czy to ilości zamawianych artykułów, czy też terminu płatności. To na Szpitalu ciąży obowiązek takiego gospodarowania uzyskanymi środkami, aby posiadać aktywa na bieżące regulowanie należności, nie zaś jego kredytowanie przez kontrahentów, wbrew ich woli i ustaleniom umownym. Przede wszystkim jednak należy podkreślić, że faktem znanym sądowi z urzędu jest nie regulowanie przez pozwanego należności wobec swych kontrahentów, o czym świadczą liczne procesy sądowe. Jego obowiązkiem jest więc zaciąganie jedynie takich zobowiązań, które będzie w stanie realizować. To na tym bowiem podmiocie ciąży obowiązek takiego gospodarowania uzyskanymi środkami, aby posiadać środki na bieżące regulowanie należności wobec swoich kontrahentów. Niedopuszczalnym jest przenoszenie kosztów finansowania działalności pozwanego na inne podmioty. Są one uczestnikami obrotu gospodarczego, których celem i zadaniem jest osiąganie zysku. Do zakresu ich działalności nie należy kredytowanie działalności innych jednostek, nawet takich, jakimi są szpitale. Wskazać należy, że w wyroku z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie V ACa 1107/17 Sąd Apelacyjny w Warszawie podkreślił, że zasądzając świadczenie z art. 10 ust. 1 ustawy z 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, sąd nie bada sytuacji materialnej wierzyciela i dłużnika.

W związku z powyższym Sąd uwzględnił roszczenie w zakresie zapłaty rekompensaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł stosownie do art. 98 kpc, obciążając nimi pozwanego w całości. Na kwotę kosztów procesu złożyły się opłata sądowa od pozwu w kwocie 250,00 zł oraz koszty zastępstwa procesowego z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, w łącznej kwocie 1817,00 zł ustalone stosownie do treści przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o nieobciążanie go kosztami procesu, w którym powołał się on na treść art. 102 kpc. Przepis ten stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W przedmiotowej sprawie nie ujawnił się wypadek szczególnie uzasadniony. Stwierdzić bowiem należy, że to niesumiennie i oczywiście niewłaściwe postępowanie pozwanego doprowadziło do zainicjowania procesu i powstania związanych z nim kosztów. Pozwany, z uwagi na swoje postępowanie, nie zasługuje więc na potraktowanie w uprzywilejowany sposób, a w rezultacie na zwolnienie go z obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

Dodano: 24 lutego 2020, Opublikował(a): Edyta Wojciechowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Ciechanowie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Lidia Grzelak
Data wytworzenia informacji: 23 stycznia 2020