Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Ciechanowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Elżbieta Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2021 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko D. B.

o zakazanie naruszeń prawa własności

powództwo oddala.

Sygn. akt I C 914/20

UZASADNIENIE

Powód M. B. wnosił o zakazanie pozwanemu D. B. przejeżdżania przez nieruchomość położoną w M. gmina S., stanowiącą działkę oznaczoną numerem (...), dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...). Powód wnosił ponadto o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany D. B. wnosił o oddalenie powództwa.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. jest właścicielem nieruchomości, w skład której wchodzi m. in. działka nr (...). Dla nieruchomości tej Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...). Działka nr (...) stanowi drogę gruntową ( bezsporne ).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 8 października 2008 r. wydanym w sprawie I Ns 35/08 Sąd Rejonowy w Ciechanowie na przedmiotowej działce ustanowił na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości, stanowiącej działkę oznaczoną nr (...) położoną w M. gmina S., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą KW (...), służebność drogi koniecznej ( akta I Ns 35/08 ).

Działka nr (...) położona w M. gmina S. stanowi własność Gminy S.. Jest to droga gruntowa. Dostęp od drogi publicznej ( działka nr (...) – droga powiatowa ) do działek oznaczonych numerami (...) przebiega drogami gruntowymi w granicach działek nr (...) ( mapa k. 64, zeznania powoda M. B. k. 65 – 66, zeznania pozwanego D. B. k. 67 ).

Działka nr (...), na której ustanowiona jest służebność drogi koniecznej. stanowi granicę pomiędzy nieruchomością, stanowi drogę dojazdową M. B., do jego siedliska usytuowanego na działce nr (...) oraz do działki rolnej nr (...). M. B. korzysta z przejazdu drogą na działce nr (...) do swojej działki oznaczonej numerem (...) ( mapa k. 64, zeznania powoda M. B. k. 65 – 66, zeznania pozwanego D. B. k. 67 ).

D. B. zamieszkuje na działce nr (...). Jego własność stanowią działki oznaczone numerami (...), do których dojeżdża drogą gminną nr (...). D. B. pomaga ponadto w prowadzeniu gospodarstwa rolnego kuzynce M. D., właścicielce działek oznaczonych numerami (...). W tym celu korzysta z przejazdu drogą nr (...) sprzętem rolniczym. Na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...) ustanowiona jest służebność gruntowa przechodu i przejazdu przez działkę nr (...) do działki nr (...) pasem szerokości 4 metrów. Obecnie działka nr (...) jest podzielona. Działka nr (...) stanowi drogę gminną w granicach tejże służebności, zaś działka nr (...) stanowi własność E. J., która również korzysta z dostępu do swojej nieruchomości od drogi publicznej nr (...) przez działki nr (...) ( mapa k. 64, wydruki z ksiąg wieczystych k. 37 – 62, zeznania powoda M. B. k. 65 – 66, zeznania pozwanego D. B. k. 67 ).

W 2020 r. pomiędzy rodzinami B. i B. doszło do sporów na tle korzystania z przejazdem działką nr (...). W ocenie M. B., korzystanie z drogi w granicach działki nr (...) przez D. B., wpływa na zwiększenie kosztów jej utrzymania. Strony wzajemnie utrudniały sobie przejazd na granicy pomiędzy działkami nr (...) przez wbijanie słupków w granicach działek znajdujących się w ich posiadaniu, ale zwężających przejazd dla sprzętu rolniczego ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dokumentów, a w szczególności wydruków z ksiąg wieczystych ( k. 8 – 16, 37 – 62, mapy ( k. 64 ), zdjęć ( k. 30 – 33 ), informacji ( k. 29 v, 28 ) oraz zeznań powoda M. B. ( k. 65 – 66 ) i zeznań pozwanego D. B. ( k. 67 ).

W ocenie Sądu, powyższe dowody są w pełni wiarygodne; żadna ze stron nie kwestionowała ich mocy dowodowej. Spór w niniejszej sprawie dotyczył ustalenia czy pozwany D. B. korzysta z przejazdu przez działkę nr (...), stanowiącej własność powoda M. B., bez tytułu prawnego.

Sąd Rejonowy zaważył co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo nie jest niezasadne, a zatem podlega oddaleniu.

Podstawę roszczenia powoda M. B. stanowi art. 222 § 2 kc, zgodnie z którym przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Zgodnie zatem z art. 222 § 2 kc, roszczenie negatoryjne może mieć zastosowanie, gdy dochodzi do naruszeń prawa własności innych niż pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą. Mamy tu do czynienia z trwałym i bezprawnym wkroczeniem w sferę uprawnień właściciela. Przyjmuje się, że roszczenie negatoryjne chroni przed naruszeniami, które mogą się wyrazić w wytworzeniu ciągłego lub powtarzającego się i grożącego powtarzaniem pogwałcenia sfery uprawnień właściciela. Ustawodawca nie zamieścił katalogu takich naruszeń. W praktyce zastosowanie roszczenia negatoryjnego ma przede wszystkim znaczenie w odniesieniu do ochrony własności nieruchomości; do naruszeń prawa własności mogą być zaliczone: przejazd i przechodzenie przez cudzą nieruchomość, składowanie rzeczy ruchomych lub parkowanie pojazdów na cudzej nieruchomości, budowa budynków i urządzeń na cudzym gruncie, umieszczanie obiektów nad lub pod powierzchnią cudzego gruntu, korzystanie ze zbiorników wodnych i z urządzeń stanowiących części składowe cudzego gruntu ( np. przepompowni, studni, zbiorników nieczystości itp. ).

Podstawowym zarzutem o charakterze hamującym, który może być podnoszony przez pozwanego w procesie negatoryjnym, jest skuteczne względem właściciela uprawnienie pozwanego do dokonywania naruszeń własności innych niż pozbawienie faktycznego władztwa nad rzeczą. Uprawnienie takie może wynikać ze stosunków prawnorzeczowych ( np. służebność drogi ) bądź zobowiązaniowych ( np. z różnych umów nienazwanych ).

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, iż pozwany D. B. korzysta z przejazdu sprzętem rolniczym przez działkę nr (...), stanowiącą własność powoda M. B., do działki nr (...). Działka nr (...) ma charakter rolniczy; prace rolne na działce pozwany D. B. wykonuje w porozumieniu z M. D., właścicielką przedmiotowej działki. Dostęp do działki nr (...) od drogi powiatowej nr (...) odbywa się po działkach stanowiących drogi gruntowe: nr 37 stanowiącej własność powoda M. B. oraz nr 40/1 i 39, stanowiących własność Gminy S.. Na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...) ustanowiona jest służebność gruntowa przechodu i przejazdu przez działkę nr (...) ( obecnie działki nr (...) ) do działki nr (...) pasem szerokości 4 metrów, zaś na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...) służebność drogi koniecznej na działce nr (...).

Bezspornym jest, że właścicielem działek oznaczonych numerami (...) jest Gmina S..

W ocenie Sądu, powyższa okoliczność wskazuje, że uprawnienie do korzystania z przejazdu drogą konieczną w granicach służebności ustanowionej na działce nr (...), przysługuje każdej osobie, która posiada interes w dostępnie do działki nr (...), a zatem również posiadanie działek, do których dojazd usytuowany jest na działce nr (...). Trudno uznać, że służebność drogi konicznej ustanowiona jest wyłącznie na rzecz osoby reprezentującej Gminę S. tj. Wójta bądź osób upoważnionych przez niego. Takie uprawnienie, zdaniem Sądu, przysługuje każdej osobie, która wykaże potrzebę przejazdu drogą w granicach działki nr (...), nie tylko w imieniu własnym lecz również na rzecz innych osób. Podkreślić należy, że pozwany D. B. korzysta z przejazdu na działkę nr (...), stanowiącą własność jego krewnej M. D., w celu wykonania prac polowych w porozumieniu z nią i na jej rzecz. Takie rozumienie prawa do korzystania z drogi koniecznej po działce nr (...) wynika również z informacji Wójtów Gminy S.: J. M. ( k. 28 ) oraz J. W. ( k. 29 v ). Powód M. B. przyznał, iż takie wyjaśnienie otrzymał również od Wójta J. M. w bezpośredniej rozmowie. W ocenie Sądu, ustanowiona droga konieczna powinna zapewniać możliwość nieprzerwanego i nieskrępowanego dostępu do działki nr (...), stanowiącej własność Gminy S., ogółowi osób, a nie tylko przedstawicielom Gminy bądź osobom wskazanym przez właściciela nieruchomości obciążonej.

Powód M. B. nie wykazał, że pozwany D. B. ma inny dostęp do działki nr (...), jak też że korzysta z przejazdu drogą na działce nr (...) w innym celu nich przejazd do drogi, stanowiącej działkę nr (...) i dalej działki rolnej nr (...).

Odnosząc się do zarzutów powoda M. B. co do erozji drogi w związku z tymi przejazdami, wskazać należy, że zgodnie z art. 289 § 1 kc, w braku odmiennej umowy obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża właściciela nieruchomości władnącej, a zatem przepis ten ma również zastosowanie do służebności drogi koniecznej ( art. 145 kc ). Wskazać należy, że w wyroku z dnia 15 czerwca 2010 r. wydanym w sprawie II CSK 30/10 Sąd Najwyższy podkreślił, że obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności drogi koniecznej w braku odmiennej umowy obejmuje swoim zakresem zarówno obowiązek wybudowania odpowiednich urządzeń, jeśli są potrzebne ( utwardzenie drogi ), jak i późniejsze ich utrzymywania w należytym stanie, stosownie do sposobu korzystania z drogi i przeznaczenia nieruchomości władnącej oraz obciążonej.

W związku z powyższym Sąd oddalił powództwo M. B..