Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Ciechanowie

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni H. S. wnosiła o dokonanie działu spadku po J. Ś. i zniesienia współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej w C. przy ul. (...) oraz niezabudowanych nieruchomości położonej w C..

Uczestnik postępowania T. Ś. przyłączył się do wniosku co do zasady.

Postanowieniem z dnia 25 września 1990 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestniczki postępowania Ł. P., która przyłączyła się do stanowiska uczestnika postępowania T. Ś..

W okresie od dnia 5 listopada 1992 r. do dnia 29 kwietnia 1993 r. postępowanie w sprawie było zawieszone w trybie art. 174 § 1 pkt 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc wobec śmierci uczestnika postępowania T. Ś..

Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 1993 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania W. Ś., R. Ś. i M. Ś., którzy przyłączyli się do stanowiska uczestniczki postępowania Ł. P..

Prawomocnym postanowieniem wstępnym z dnia 12 grudnia 2002 r. Sąd postanowił dokonać przeróbek użytkowanego dotychczas przez uczestniczkę postępowania Ł. P. zbiornika na nieczystości płynne w ten sposób, że po zlikwidowaniu istniejącego zbiornika wybudować wraz z odpowiednim połączeniem do budynku zbiornik na nieczystości płynne dwukomorowy w wersji A+B opracowanej przez biegłego R. M. w opinii z dnia 3 lipca 2002 r. stanowiącej integralną część niniejszego orzeczenia; obowiązek wykonania tych prac Sąd nałożył na wnioskodawczynię H. S., udzielając jej sześciomiesięcznego terminu do wykonania robót.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 2 października 2003 r. Sąd zawiesił postępowania w sprawie w trybie art. 177 § 1 pkt 3 kpc w zw. 13 § 2 kpc.

Postanowieniem z dnia 11 marca 2011 r. Sąd podjął postępowanie w sprawie.

W okresie od dnia 7 kwietnia 2011 r. do dnia 24 grudnia 2018 r. postępowanie w sprawie było zawieszone w trybie art. 174 § 1 pkt 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc wobec śmierci wnioskodawczyni H. S..

Postanowieniem z dnia 24 grudnia 2018 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestniczki postępowania I. K..

Ostatecznie strony ograniczyły przedmiot postępowania do działu w zakresie nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgi wieczyste KW (...) oraz KW (...). Strony zgodnie zrezygnowały z działu spadku po J. Ś. w zakresie ruchomości oraz z rozliczenia nakładów poniesionych na nieruchomość położoną w C., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgi wieczyste KW (...) oraz uzyskanych pożytków.

Wnioskodawca M. S. wnosił o dokonanie podziału nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczyste KW (...) według wariantu III sporządzonego przez biegłego sądowego w zakresie geodezji R. S. ( k. 629 akt ), zaś uczestniczka postępowania Ł. P. według wariantu I sporządzonego przez biegłego sądowego w zakresie geodezji E. H. ( k. 229 akt ).

Ponadto wnioskodawca M. S. i uczestniczka postępowania Ł. P. wnosili o dokonanie podziału nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczyste KW (...) na dwie równe części, wnosząc o przyznanie działki (...) na rzecz wnioskodawcy, zaś działki nr (...) na rzecz uczestniczki postępowania Ł. P.. Wnosili ponadto o przyznanie na stosownych dopłat do wartości ich udziałów w obu nieruchomościach.

Uczestnik postępowania R. Ś. pozostawił wniosek do uznania Sądu.

Pozostali uczestnicy postępowania nie zajęli stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

J. Ś. zmarła dnia 24 czerwca 1989 r. Spadek po niej, zarówno w części ogólnej, jak i wchodzącej w skład spadku gospodarstwa rolnego nabyli na podstawi ustawy córka H. S. i syn T. Ś. po ½ części ( akta I Ns 314/89 ).

J. Ś. była właścicielem – według stanu obecnego:

a.  zabudowanej nieruchomości położonej w C., składającej się z działek oznaczonych numerami (...), dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) o wartości 528790,00 zł;

b.  niezabudowanej nieruchomości położonej w C. gmina O., stanowiącej działkę oznaczoną numerem (...), dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) o wartości 167500,00 zł ( opinia biegłego sądowego w zakresie wyceny nieruchomości mgr inż. J. J. k. 1093 - 1170 ).

W dniu 19 września 1990 r. T. Ś. zawarł z córką Ł. P. umowę darowizny udziału w wysokości ½ części we współwłasności przedmiotowych nieruchomości ( umowa darowizny k. 40 – 41 ).

T. Ś. zmarł dnia 1 sierpnia 1992 r. Spadek po nim nabyli na podstawie ustawy żona W. Ś. oraz zstępni Ł. P., R. Ś. i M. Ś. po ¼ części ( akta I Ns 459/92 ).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 12 maja 2000 r. Sąd zezwolił H. S. i M. S. na wykonanie przyłącza gazowego oraz instalacji gazowej w budynku znajdującym się przy ul. (...) w C. ( akta I Ns 8/00 ).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 7 listopada 2001 r. Sąd zezwolił H. S. i M. S. jako współwłaścicielom nieruchomości położonej w C. przy ul. (...) na rozbudowę budynku mieszkalnego w kierunku południowym wzdłuż granicy z sąsiadem A. N. zgodnie z prawomocną decyzją nr (...) Urzędu Miasta C. z dnia 23 kwietnia 2001 r. nr UA (...) o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz projektem budowlanym opracowanym przez mgr inż. arch. M. T. ( akta I Ns 403/01 ).

W dniu 31 stycznia 2008 r. H. S. zawarła z synem M. S. umowę darowizny udziału w wysokości ½ części we współwłasności przedmiotowych nieruchomości ( umowa darowizny k. 977 - 979 ).

H. S. zmarła dnia 28 grudnia 2008 r. Spadek po niej nabyli na podstawie ustawy syn M. S. i córka I. K. po ½ części ( akta I Ns 198/18 ).

Obecnie współwłaścicielami nieruchomości, stanowiących pierwotnie własność J. Ś. są M. S. i Ł. P. po ½ części ( bezsporne ).

Nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), położona jest w C., przy ul. (...). Składa się z działek oznaczonych numerami (...). Nieruchomość jest zabudowana budynkiem mieszkalnym podzielonym na dwie odrębne części, oraz budynkami gospodarczymi. Obie części budynku mieszkalnego od 2015 r. podłączone są odrębnie do kanalizacji miejskiej. Każda z części budynku mieszkalnego posiada odrębną instalację elektryczną, wodociągową oraz centralnego ogrzewania. Taki sposób podziału nieruchomości na dwie odrębne części kształtował się od końca lat 80-tych XX wieku wskutek działań ówczesnych współwłaścicieli nieruchomości tj. H. S. i T. Ś., a następnie jego córki Ł. P.. Ostatecznie podział do korzystania nieruchomości został dokonany przez jej współwłaścicielki jeszcze przed rokiem 2000. Obecnie współwłaściciele nieruchomości korzystają z zajmowanych przez siebie części w sposób niezależny, z tym, że parterze części budynku mieszkalnego znajdującego się w posiadaniu Ł. P. zamieszkuje jej matka W. Ś.. Okna zajmowanego przez nią mieszkania wychodzą na budynek dawnej obory i garażu. Każda z części nieruchomości posiada dostęp do drogi publicznej ( ul. (...) ). Część działki nr (...) od strony granicy z działką nr (...) oraz działka nr (...) wykorzystywane są jako łąka. ( protokół oględzin ze zdjęciami k. 1011 – 1024, opinia biegłego sądowego w zakresie wyceny nieruchomości mgr inż. J. J. k. 1093 - 1170 ).

Nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), położona jest w C. gmina O.. Stanowi działkę oznaczoną numerem (...). Działka wykorzystywana jest jako działka rolna. Wzdłuż wschodniej granicy działki przebiega linia energetyczna średniego napięcia ze słupem rozkraczonym znajdującym się na działce. Nad działką biegną przewody wysokiego napięcia ( opinia biegłego sądowego w zakresie wyceny nieruchomości mgr inż. J. J. k. 1093 - 1170 ).

Projekt podziału działki nr (...) położonej w C. gmina O., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) zakłada jej podział na dwie odrębne części o powierzchni 0,513 ha każda. Obie części po podziale posiadają dostęp do drogi publicznej. Wartość rynkowa działek powstałych w wyniku podziału działki nr (...) wynosi: działki nr (...) - 101000,00 zł, zaś działki nr (...) – 66500,00 zł. Różnica w wartości tych działek wynika z różnicy w wielkości poszczególnych klas użytków rolnych oraz obecność urządzeń energetycznych, która wpływa na sposób zagospodarowania działki przez praktycznie wyłączenie części obszaru działki z możliwości zabudowy ( opinia biegłej sądowej w zakresie geodezji mgr inż. E. M. k. 1042 – 1060, opinia biegłego sądowego w zakresie wyceny nieruchomości mgr inż. J. J. k. 1093 - 1170 ).

Oba warianty podziału działek nr (...) położonych w C., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), zakładają podział w zasadzie odpowiadający dotychczasowemu podziałowi nieruchomości quad usum. Oba warianty zakładają podział każdej z działek. Każda nieruchomość powstała w wyniku podziału będzie posiadać dostęp do drogi publicznej ( ul. (...) ). Różnica w przebiegu granicy w wariantach I i III dotyczy granicy na wysokości budynku dawnej obory z garażem, znajdującego się obecnie w posiadaniu Ł. P.. Wejście do budynku i wjazd do garażu znajdują się od strony części nieruchomości znajdującej się w posiadaniu Ł. P.. Od strony części nieruchomości znajdującej się w posiadaniu M. S. budynek ten ma ślepą ścianę ( ściana tylna ). Pomiędzy częściami nieruchomości wydzielonymi do odrębnego korzystania przez współwłaścicieli znajduje się ogrodzenie. Ogrodzenie obecnie istniejące zostało wykonane przez M. S. ( bezsporne ).

Wariant I podziału działek nr (...) zakłada podział na dwie odrębne części - każda o łącznej powierzchni 0,3376 ha. Wariant ten odpowiada dotychczasowemu zakresowi korzystania z nieruchomości przez jej współwłaścicieli. Łączna wartość działek nr (...) ( 0,3055 ha ) oraz 875/1 ( 0,0321 ha ) wynosi 287340,00 zł. Łączna wartość działek nr (...) ( 0,2920 ha ) oraz 875/2 ( 0,0456 ha ) wynosi 241450,00 zł. W skład działki nr (...) wchodzi budynek mieszkalny, budynki gospodarcze położone na granicy z działką nr (...) oraz budynek dawnej obory z garażem, zaś w skład działki nr (...) – budynek mieszkalny oraz budynki gospodarcze od strony działki nr (...). Granica na odcinku pomiędzy budynkiem mieszkalnym a tym budynkiem biegnie prostopadle do ściany szczytowej tego budynku, stanowiąc przedłużenie pionowej ściany dzielącej budynek mieszkalny na dwie odrębne części ( opinia biegłego sądowego w zakresie wycen nieruchomości mgr inż. J. J. k. 1093 - 1170, opinia biegłego sądowego w zakresie geodezji mgr inż. E. H. wraz z mapą k. 76, 229 ).

Wariant III podziału działek nr (...) zakłada podział na dwie odrębne części o różnej wielkości. Wariant ten odpowiada dotychczasowemu zakresowi korzystania z nieruchomości przez jej współwłaścicieli w wyłączeniem budynku dawnej obory z garażem, który w tym wariancie powiększa część nieruchomości znajdującą się w posiadaniu M. S.. Łączna wartość działek nr (...) ( 0,3013 ha ) oraz 875/1 ( 0,0357 ha ) wynosi 271340,00 zł. Łączna wartość działek nr (...) ( 0,2959 ha ) oraz 875/2 ( 0,0420 ha ) wynosi 247450,00 zł ( opinia biegłego sądowego w zakresie wycen nieruchomości mgr inż. J. J. k. 1093 - 1170, opinia biegłego sądowego w zakresie geodezji mgr inż. R. S. k. 623 - 632 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt spraw Sądu Rejonowego w Ciechanowie I Ns 314/89, I Ns 459/92, I Ns 8/00, I Ns 403/01 oraz I Ns 198/18, zebranych w sprawie dokumentów, a w szczególności: wypisów aktów notarialnego ( k. 40 – 41, 977 - 979 ), protokołu oględzin nieruchomości wraz ze zdjęciami ( k. 1011 – 1024 ), opinii biegłego sądowego w zakresie wycen nieruchomości mgr inż. J. J. ( k. 1093 – 1170 ) oraz opinia biegłych sądowych w zakresie geodezji mgr inż. E. M. ( k. 1042 – 1060 ), mgr inż. R. S. ( k. 623 – 632 ) oraz mgr inż. E. H. ( k. 76, 229 ), mając na uwadze, że okoliczności sprawy są pomiędzy obecnymi współwłaścicielami nieruchomości bezsporne. Wnioskodawca M. S. i uczestniczka postępowania Ł. P. spór w niniejszej sprawie ograniczyli do sposobu podziału nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), przy czym spór ten dotyczy w zasadzie wyłącznie problemu, któremu ze współwłaścicieli nieruchomości ma w wyniku podziału przypaść budynek dawnej obory z garażem.

Z tych względów Sąd pominął ocenę materiału dowodowego w zakresie zeznań świadków, które aczkolwiek wiarygodne, dotyczą przed wszystkim kwestii nakładów na nieruchomość, z których rozliczenia strony zrezygnowały. Podobnie Sąd pominął również ocenę opinii biegłych w zakresie tych nakładów, przy uwzględnieniu, że nakłady dokonywane były po 1989 r. przez wnioskodawcę M. S. i uczestniczkę postępowania Ł. P. i ich poprzedników prawnych wyłącznie na tych częściach nieruchomości położonej w C. przy ul. (...), która od 1990 r. znajdowała się w wyłącznym posiadaniu danej strony i w proponowanych wariantach podziału tj. I lub III przypada na rzecz tej strony. Nie mają zatem znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd pominął nadto ocenę innych wariantów podziału nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), za wyjątkiem wariantu I i III podziału, do których strony ograniczyły swe wnioski co do sposobu podziału, mając na uwadze, że żaden z pozostałych projektów podziału ostatecznie nie był preferowany przez żadną ze stron. Koniecznym było również sporządzenie nowego projektu podziału nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) z uwagi na zmianę jej powierzchni spowodowaną podziałem działki nr (...) na potrzeby drogi publicznej.

Z tych względów Sąd dokonał oszacowania wartości poszczególnych działek powstałych w wyniku podziału. Opinia biegłego sądowego w zakresie wyceny nieruchomości mgr inż. J. J. nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Poprzednie opinie w tym zakresie, sporządzane w toku postępowania przed grudniem 2018 r. straciły aktualność z uwagi na upływ czasu, jak też zmniejszenie powierzchni działki nr (...) - obecnie 240/2 ( wszystkie opinie sporządzane były przed październikiem 2003 r. ). Dokonując ustaleń w tym zakresie biegły sądowy dokonał z pominięciem wartości nakładów dokonanych po śmierci J. Ś. tj. według stanu na dzień 24 czerwca 1989 r. zgodnie z wnioskami zainteresowanych stron tj. tylko co do dwóch wskazanych powyżej wariantów podziału nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...).

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostaje również kwestia wydanego w dniu 12 grudnia 2002 r. w niemniejszej sprawie postanowienia wstępnego co do wykonania zmiany zbiornika na nieczystości płynne z uwagi na fakt, że obecnie obie nieruchomości powstałe po podziale nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) posiadają od 2015 r. odrębne przyłączenia do kanalizacji miejskiej.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, wniosek wnioskodawcy M. S. ( następcy prawnego H. S. ) zasługuje na uwzględnienie co do zasady. Wskazać należy, że współwłaścicielka nieruchomości - uczestniczka postępowania Ł. P. przyłączyła się do wniosku co do zasady. Spór w sprawie dotyczył sposobu zniesienia współwłasności nieruchomości w zakresie nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...).

Pozostali uczestnicy postępowania W. Ś., R. Ś., M. Ś. i I. K. nie zajęli stanowiska w sprawie. Żadne z tych uczestników postępowania, należących do kręgu następców prawnych pierwotnych stron: wnioskodawczyni H. S. i uczestnika postępowania T. Ś. z tytułu dziedziczenia po tych osobach, nie zgłosiło do podziału innych składników majątkowych wchodzących w skład spadku po J. S..

Okoliczność, że przedmiot postępowania stanowią dwie nieruchomości, dla których w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie w VI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzone są księgi wieczyste KW (...) oraz KW (...), stanowiące przedmiot współwłasności wnioskodawcy M. S. oraz uczestniczki postępowania E. Ł. E. P. po 1/2 części jest bezsporna i wynika z załączonych do akt dokumentów.

Przepisy o dziale spadku tzn. przede wszystkim art. 1035, 1037 – 1046 kc oraz art. 682, 684 – 689 kpc nie regulują kwestii działu spadku w sposób wyczerpujący i samodzielny, lecz odsyłają co do kwestii w nich nie uregulowanych do przepisów o zniesienie współwłasności w częściach ułamkowych tzn. art. 210 kc i nast. oraz art. 680 kpc i nast., które z kolei – w art. 688 kpc – odsyłają do odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3. Zgodnie zatem z art. 1038 § 1 kc dział spadku powinien obejmować cały spadek, jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku.

W pierwszej kolejności wskazać zatem należy, że zgodnie z art. 210 kc, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Niewątpliwie, w niniejszej sprawie uznać należy, że współwłaściciele nieruchomości nie wyłączyli swoich uprawnień do żądania zniesienia współwłasności w drodze jakiejkolwiek umowy, a zatem wniosek o zniesienie współwłasności winien być przez Sąd - co do zasady – uwzględniony.

Zgodnie z art. 211 kc każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzecz wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Stosownie do art. 619 § 1 kpc, w postępowaniu o zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego sąd ustala jego skład i wartość, w szczególności obszar i rodzaj nieruchomości wchodzących w skład tego gospodarstwa oraz obszar i rodzaj nieruchomości stanowiących już własność współwłaścicieli i ich małżonków, a w miarę potrzeby także okoliczności przewidziane w art. 216 Kodeksu cywilnego. § 2. Podział w naturze nastąpi po zasięgnięciu opinii biegłych co do sposobu podziału.

Stosownie do art. 622 § 2 kpc, gdy wszyscy współwłaściciele złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia współwłasności, sąd wyda postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli spełnione zostaną wymagania, o których mowa w dwóch artykułach poprzedzających, a projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani tez nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych.

Zgodnie z art. 623 kpc, jeżeli brak podstaw do wydania postanowienia w myśl artykułu poprzedzającego ( zgodny wniosek stron ), a zachodzą warunki do dokonania podziału w naturze, sąd dokonuje tego podziału na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli z uwzględnieniem wszelkich okoliczności zgodnie z interesem społeczno-gospodarczym. Różnice wartości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne.

Orzekając w przedmiocie zniesienia współwłasności Sąd miał na uwadze wnioski stron oraz treść opinii biegłych sądowych powołanych w niniejszej sprawie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że współwłaściciele nieruchomości byli zgodni co do sposobu podziału działki nr (...); wniosek zainteresowanych stron był zgodny w tym zakresie. Podkreślić należy, że wprawdzie powierzchnie działek nr (...) powstałych w wyniku podziału są równe, jednakże ich wartość jest różna co wynika przede wszystkim z możliwości zagospodarowania działki pod względem budowlanym z uwagi na istniejącą linię energetyczną. Strony zgodnie ustaliły, że działka nr (...) o wartości 101000,00 zł ma przypaść na rzecz wnioskodawcy M. S., zaś działka nr (...) o wartości 66500,00 zł na rzecz uczestniczki postępowania Ł. S.. Z uwagi na zgodne ustalenia stron w tym zakresie Sąd uwzględnił wniosek.

W ocenie Sądu, zasadnym jest również uwzględnienie wniosków stron w zakresie dokonania podziału nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), w naturze, choć wnioski w tym zakresie stron były różne.

Jak wskazano powyżej, z wielu zaproponowanych w sprawie wariantów podziału tej nieruchomości, strony zaproponowały dwa preferowane przez siebie warianty tj. wariant I - uczestniczka postępowania Ł. P. oraz wariant III - wnioskodawca M. S..

W wariancie I powierzchnia wydzielonych nieruchomości jest równa i liczy po 0,3376 ha, zaś w wariancie III - większa jest powierzchnia nieruchomości, mającej przypaść wnioskodawcy M. S.. Wartości powstałych po podziale nieruchomości w każdym wariancie podziału są natomiast różne, co wynika ze sposobu zagospodarowania działki, istniejących na danej części budynków według stanu na dzień 24 czerwca 1989 r. oraz wielkości użytków rolnych ( łąki ). Wartość zatem nieruchomości w wariancie I wynosi: przypadającej na rzecz wnioskodawcy M. S. ( działki nr (...) ) - 241450,00 zł, zaś na rzecz uczestniczki postępowania Ł. P. ( działki nr (...) ) - 287390,00 zł, zaś w wariancie III - odpowiednio 247450,00 zł oraz 271340,00 zł. W wyniku każdego z podziałów każda z nieruchomości powstałych po podziale będzie posiadać dotychczasowy, już urządzony, wjazd od strony drogi publicznej. Budynki mieszkalne stron posiadają wspólną ścianę boczną na granicy działek, natomiast są już w całości budynkami odrębnymi; każdy posiada własną instalację elektryczną, gazową, grzewczą, wodociągową i kanalizacyjną. Istniejący podział tej nieruchomości ukształtował się quad usum jeszcze przed rokiem 2000. Był akceptowany przez strony, a co wskazuje fakt, że wnioskodawca dokonał kilka lat temu wymiany ogrodzenia na granicy pomiędzy posiadaniem stron, czemu uczestniczka postępowania się nie sprzeciwiła. W tym zakresie nie dochodziło pomiędzy stronami do konfliktów.

Jedyną kwestią sporną jest ustalenie, której ze stron w wyniku podziału ma przypaść budynek dawnej obory z garażem, co determinuje wybór wariantu podziału; o wielkość powierzchni tego budynku różni się powierzchnia działek w wariancie III.

Budynek dawnej obory z garażem znajduje się w posiadaniu uczestniczki postępowania Ł. P.. Budynek usytuowany jest w bezpośrednim sąsiedztwie budynku mieszkalnego, na granicy pomiędzy częściami działki nr (...), znajdującymi się w wyłącznym posiadaniu stron. Wejście i wjazd do tego budynku znajdują się od strony części działki nr (...) zajmowanej przez uczestniczkę postępowania, zaś tylna ściana od strony części działki zajmowanej przez wnioskodawcę jest ślepa. Okna mieszkania zajmowanego przez matkę uczestniczki postępowania W. Ś. wychodzą wprost na ten budynek. Pomiędzy budynkiem mieszkalnym a tym budynkiem gospodarczym znajduje się niskie ogrodzenie.

Sąd, po rozważeniu okoliczności sprawy, dokonał zniesienia współwłasności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), według wariantu I tj. opinii biegłego sądowego w zakresie geodezji mgr inż. E. H.. Nie ulega wątpliwości, zdaniem Sądu, w świetle obu wariantów podziału, iż podział tej nieruchomości jest możliwy i dopuszczalny. Z opinii biegłego sądowego w zakresie wycen nieruchomości mgr inż. J. J. wynika, że w każdym wariancie podziału, mimo różnic w wielkości działek, istnieje różnica w wartości nieruchomości, choć nie mająca znaczącego charakteru. W ocenie Sądu, oba projekty podziału nie sprzeciwiają się prawu, zasadom współżycia społecznego oraz nie naruszają w sposób rażący interesu osób uprawnionych.

W ocenie Sądu, zasadnym jest dokonanie podziału nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) według wariantu I tj. preferowanego przez uczestniczkę postępowania Ł. P.. Niewątpliwie, jak wskazano powyżej, wartość nieruchomości, przypadającej jej w tym wariancie jest najwyższa; ta okoliczność nie ma jednak decydującego znaczenia. Zauważyć jednak należy, że przy podziale drugiej nieruchomości, uczestniczka postępowania Ł. P. zgodziła się na przyznanie na jej rzecz działki o niższej wartości oraz gorszych warunkach eksploatacyjnych, mimo iż działka ta w przeciwieństwie do drugiej wydzielanej, ma również gorsze - z pozycji uczestniczki postępowania Ł. P. - położenie, gdyż działka, która przypadła w wyniku podziału wnioskodawcy M. S. graniczy bezpośrednio z inną działką tej uczestniczki postępowania.

Analizując kwestię podziału tej nieruchomości, Sąd miał na uwadze, przed wszystkim, dotychczasowy niesporny sposób korzystania z nieruchomości przez strony i ich poprzedników prawnych, który ukształtował się wiele lat temu, jeszcze przed rokiem 2000. Nie bez znaczenia również jest fakt, że niewątpliwie, wnioskodawca M. S. ma ograniczone możliwości manewru pojazdami na części działki będącej w jego posiadaniu bezpośrednio za budynkiem mieszkalnym, ale jest to wynikiem sposobu rozbudowy tego budynku, jak i położeniem innych budynków na tej części działki nr (...). Budynek dawnej obory i garażu, do którego w istocie sprowadza się spór, z racji samego usytuowania wejścia i wjazdu do budynku powiązany jest z tą częścią nieruchomości, która znajduje się w wyłącznym posiadaniu uczestniczki postępowania Ł. P.. Wydaje się być intencją wnioskodawcy, w przypadku dokonania zniesienia współwłasności według wariantu III, rozebranie tego budynku celem urządzenia tam parkingu dla pojazdów i zwiększenia pola manewrowania. Naruszyłoby to w istotny sposób spokojne zamieszkiwanie w budynku mieszkalnym, należącym do uczestniczki postępowania Ł. P., gdyż miejsce to znajduje się bezpośrednio pod oknami mieszkania, zajmowanego obecnie przez jej matkę.

W związku z powyższym Sąd dokonał działu spadku po J. Ś. oraz zniesienia współwłasności nieruchomości, dla których w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgi wieczyste KW (...) oraz KW (...) w ten sposób, że:

1. przyznał na rzecz wnioskodawcy M. S.:

a. zabudowaną nieruchomość położoną w C., składającą się z działek oznaczonych numerami (...), stanowiących część nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), przedstawionych na mapie z projektem podziału działek nr (...) ( wariant I ), sporządzonej w dniu 28 czerwca 1991 r. przez geodetę uprawnionego mgr inż. E. H., przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 3 lipca 1991 r. za numerem 101.010-8/91 ( k. 229 akt ) o wartości 241450,00 zł, przy czy powyższa mapa stanowi integralną część niniejszego postanowienia;

b. niezabudowaną nieruchomość położoną w C. gmina O., stanowiącą działkę oznaczoną numerem (...), stanowiącą część nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), przedstawioną na mapie z projektem podziału działki nr (...), sporządzonej w dniu 3 stycznia 2020 r. przez biegłą sądową w zakresie geodezji mgr inż. E. M., przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 23 stycznia 2020 r. za numerem P. (...).2020.155 ( k. 1050 akt ) o wartości 101000,00 zł, przy czy powyższa mapa stanowi integralną część niniejszego postanowienia;

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 342450,00 zł;

2. przyznał na rzecz uczestniczki postępowania Ł. P.:

a. zabudowaną nieruchomość położoną w C., składającą się z działek oznaczonych numerami (...), stanowiących część nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), przedstawionych na mapie z projektem podziału działek nr (...) ( wariant I ), sporządzonej w dniu 28 czerwca 1991 r. przez geodetę uprawnionego mgr inż. E. H., przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 3 lipca 1991 r. za numerem 101.010-8/91 ( k. 229 akt ) o wartości 287340,00 zł, przy czy powyższa mapa stanowi integralną część niniejszego postanowienia;

b. niezabudowaną nieruchomość położoną w C. gmina O., stanowiącą działkę oznaczoną numerem (...), stanowiącą część nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...), przedstawioną na mapie z projektem podziału działki nr (...), sporządzonej w dniu 3 stycznia 2020 r. przez biegłą sądową w zakresie geodezji mgr inż. E. M., przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 23 stycznia 2020 r. za numerem P. (...).2020.155 ( k. 1050 akt ) o wartości 66500,00 zł, przy czy powyższa mapa stanowi integralną część niniejszego postanowienia;

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 353840,00 zł.

Jednocześnie Sąd zasądził od uczestniczki postępowania Ł. P. na rzecz wnioskodawcy M. S. tytułem dopłaty do wartości jego udziału w przedmiocie postępowania kwotę 5695,00 zł płatną w terminie miesiąca od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności. Zgodnie bowiem z art. 212 § 3 kpc, jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. Wskazać należy, że kwota dopłaty nie jest znaczna, a zatem miesięczny termin do jej wykonania uznać należy za wystarczający.

W pkt IV Sąd umorzył postępowanie w zakresie żądania rozliczenia nakładów poniesionych na nieruchomości, stanowiące przedmiot postępowania, mając na uwadze, iż strony ostatecznie zrezygnowały z dochodzenia roszczeń z tego tytułu ( art. 355 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc ).

O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do art. 510 § 1 kpc, obciążając nimi zainteresowane strony stosownie do wielkości udziałów w przedmiocie postępowania, a zatem po ½ części, Sąd zasądził na rzecz Skarbu Państwa tytułem zwrotu kosztów postępowania poniesionych tymczasowo z sum budżetowych od wnioskodawcy M. S. i uczestniczki postępowania Ł. P. po 5291,34 zł tj. tytułem zwrotu kosztów poniesionych po 24 grudnia 2018 r. ( postanowienia z dnia 24 kwietnia 2019 r., 3 lutego 2020 r. oraz 2 września 2020 r. ).

W pozostałym zakresie, w tym zakresie kosztów postępowania poniesionych przed 24 grudnia 2018 r., Sąd pozostawił strony przy poniesionych kosztach postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.